Vizitorë të shumtë po drejtohen tashmë nga kalaja e Bashtovës.
Me ardhjen e stinës së verës, Kalanë mund ta vizitoni për më shumë arsye.
Përveç eksplorimit dhe vizitës në kala, keni edhe disa alternativa të tjera për të pasuruar vizitën tuaj ditore, pasi fare pranë kalasë(reth 1Km) ndodhet dhe bregdeti ku mund të freskoheni dhe relaksoheni edhe ndryshe.
Mund të zgjidhni edhe ndryshe; nëse jeni sportdashës dhe ju pëlqejnë ecjet e gjata në këmbë ose me bicikletë, në kalanë e Bashtovës mund të arrini edhe nga Spilleja, duke bërë bregun e detit në drejtim-jug dhe për 3-4 km jeni në plazhin e Vile-Bashtovës nga ku ju mbetet edhe 1km tjeter duke ikur ne drejtim-lindje per të mbërritur te kalaja.
Mund të arrini edhe nga Divjaka, duke kaluar me varkë deri në plazhin e Vilë-Bashtovës dhe pastaj të vazhdoni drejtim-lindje me bicikletë ose në këmbë për 1km dhe do të mbërrini në kalanë e Bashtovës
Nga imazhet në vijim duket qartë dëshira e madhe për të vizituar kalanë, pasi është në një vend me qetësi në mes të natyres.
Në datën 2 Qershor shoqata ODA në bashkëpunim me Këshillin e Qarkut Tiranë dhe banorët e zonës së Kavajës, (duke patur në fokus trashëgiminë kulturore shqiptare) organizon eventin:
#ZBULOBASHTOVËN
Duke u nisur nga karakteristikat e veçanta, të kësaj kalaje e për ta kthyer atë në një destinacion turistik të përhershëm, do të organizojmë një festë me pjesemarrje sa me të gjerë, animacion, muzikë, ciceron, piknik etj. e cila do të pasqyrohet online në media me synimin e rikthimit të saj të përvitshëm.
On June 2, the ODA association, in cooperation with the Tirana Regional Council and residents of the Kavaja area, (focusing on the Albanian cultural heritage) organizes the event:
#ZBULOBASHTOVËN
Starting from the unique features of this fortress and turning it into a permanent tourist destination, we will organize a party with broader participation, animation, music, guided tour, picnic etc. which will be reflected online in media with a view to its perennial return.
Kur bëhen bashkë dituria, dëshira për të krijuar diçka domethënëse dhe vullneti për ta shpërndarë me të gjithë, atëherë del gjithmonë diçka e veçantë dhe tërheqëse.
Kalaja e Bashtovës për vetë pozicionin por gjithashtu edhe për formën që ka është e përshtatshme për një seri eventesh kulturore.
Për spektakle
Për shfaqje filmash
Për piknike
edhe për dasma pse jo.
per xhirim filmash natyrisht
per një maratonë popullore
Videoklipi në vijim na e shfaq kalanë e Bashtovës si një stadium futbolli…(ideja mund të jetë interesante nën disa aspekte por shkatërruese për vetë kalanë nëse do të behej realisht
Pra ndoshta një projekt si ai i një fushe futbolli në Kështjellën e Bashtovës nuk qëndron në këmbë për shumë arsye, por…
…ideja mund të ishte shume e bukur nëse projekti shfrytëzohej në mënyrë virtuale si një lojë(app) për smartphone, pasi përshtatet shumë bukur me formën dhe me idenë e grumbullimit të spektatorëve.
Si projekt në jetën reale do të ishte shkatërrues, pasi mund të sillte dëmtime për strukturën e vetë kalasë.
Deri diku projekti për pankinat, qëndron nëse do të krijohej diçka e përkohshme(dmth me rast eventesh krijohet skena e përshtatshme për eventin dhe çmontohet menjëherë pasi shfaqja mbaron.) dmth për evente të tjera, dhe jo për futboll.
Gjithsesi Projekti duket i mire realizuar si design i bëjmë komplimente krijuesit, dhe e inkuarajojmë ta krijojë si lojë për smartphone…për ta parë dhe ju projektin 3d, ndiqni video në vijim.
Nje tjeter version me “render 3d” eshte krijuar nga autori qe beri versionin me lart. Pikepamja ne krijimin e dyte i drejtohet me shume aspektit real qe ka kalaja e bashtoves, qe eshte ajo e perdorimit si arene vizitoresh qe bejne nje shetitje ne natyren e qete te kesaj keshtjelle madheshtore.
Kalaja e Bashtovës, thesari i fshehur në fushën pranë Adriatikut
Duke ndjekur autostradën Durrës-Rrogozhinë, fshati Gosë i Kavajës është sinjali që duhet të marrësh djathtas, për të ndjekur rrugën e fshatit Vilë-Bashtovë. Veturat përballë ecin zig-zag në rrugë. Të udhëtuarit me biçikletë të mbron nga shoferët “e dehur nga rruga”! Ka rreth 6 vite që ajo e ka njohur asfaltin, por ai shpejt i kërkoi “divorcin”! Asfalti i çarë për qindra metra dhe ulje-ngritjet e rrugës kanë nxjerrë nga funksioni një pjesë të korsisë së rrugës që lidh 6 fshatrat.
Por kjo nuk zgjat shumë! Banorët e mbetur të këtyre fshatrave të Kavajës, kryesisht merren me bujqësi. Të tjerë kanë emigruar dhe fshati duket sikur është ndërtuar pas viteve’ 90, me shtëpi dykatëshe dhe ato pak investime në sektorin e industrisë dhe hotelerisë, që ofrojnë “ushqime bio”.
Pas zbritjes së dishezës së fshatit Vilë-Bashtovë, në kthesë gomat e biçikletës fërkohen fort mbi asfalt, pas frenimit të beftë. Në fushë shfaqet kalaja përrallore e Bashtovës. Së largu dallohen kullat rumbullake dhe bedenat. Ndërtuar rreth shek. XV, ndër kalatë e rralla fushore në vendin tonë, ajo ka formë drejtkëndëshi të çrregullt dhe përmasa 60 x 90 m.
kalajaebashtovesalbaniatourist
Në rrugë shkëmbehemi me një auto-kamp me targa europiane. Të shumtë janë edhe vizitorët shqiptarë. Vendasit dallohen më lehtë, nga xhiro që bëjnë me veturë brenda kalasë që gjendet një orë e gjysmë ose 72 km larg kryeqytetit. Për ne, udhëtimi me biçikletë nga Durrësi merr 3 orë udhëtim, duke përshkuar 50 km deri këtu.
Vegjetacioni nuk duket gjëkundi brenda kalasë, punonjësit e Drejtorisë së Kulturës Durrës e kanë kryer pastrimin rutinë. Buzë kalasë Monument Kulture të Kategorisë së Parë, vendasit kanë punuar tokat. Matanë murit jugor, nga ana e detit ka zënë vend një pushtues i vjetër, shkurret. Pak më tutje, aty ku nuk të shkon syri lehtë, një grumbull mbeturinash. Asgjë përpara madhështisë së kullave që dalin jashtë mureve rrethuese, duke kapur lartësinë 10 m.
Kalaja gjendet në Njësinë Administrative Gosë, pjesë e bashkisë Rrogozhinë, me ndarjen e re administrative. Këtu ndahet territori i Qarkut Tiranë me atë Fier.
Në murin verior të kalasë, ngjitet ngadalë një kërmill goxha i madh, në ngjyrë kafe të errët. Ndoshta është “arratisur” nga ferma e Stavri Lalës. Pasi lë kalanë, në drejtim të plazhit, në të majtë shfaqet ferma e kërmijve prej 12 dynymësh. Përpara 11 vitesh fermeri Lala nisi kultivimin e kërmijve, me qëllim dërgimin për eksport.
“Në fillim më shumë ishte e vështirë nga njerëzit, kur dëgjoje, ja po merret me kërmijtë. Në Vilë-Bashtovë shumica kanë emigruar dhe investimet i kryejnë në shtëpi, e jo në bujqësi, kur tokat janë bosh”, tha Lala për Amfora.al.
Ai tregon se në Shqipëri sot numërohen 18 ferma që kultivojnë kërmijtë dhe ai vetë grumbullon deri në 300 kunital në vit, për t’i shitur në Itali me rreth 6 euro kilogramin, në varësi të bursës. Për të kjo është një punë pa shumë lodhje, pasi Shqipëria ka lagështirë mjaftueshëm; “Duhet krijuar ferma, duke mbjellur çdo vit bimë foragjere, i rrit dhe i shet çdo vit kërmijtë”, shton Lala, që megjithëse thekson kërkesën e lartë të tregut europian, e di që ende banorët e Vilë-Bashtovës dhe jo vetëm, e shohin me skepticizëm investimin në këtë aktivitet.
Gjatë mesjetës kjo zonë quhej Vrego ose Briego dhe ishte e njohur si një port në lumin Shkumbin, qendër e tregtimit të drithrave. “Për herë të parë Kalaja e Bashtovës haset në një hartë të përpiluar në vitin 1521 nga Piri Reis, si pjesë përbërëse e një manuali i cili i shërbente detarëve për nevoja praktike. Emërtimi i saj ishte Pastova”, shkruhet në tabelën që ministria e Kulturës ka vendosur në hyrje të monumentit, që gjatë periudhës osmane kishte funksion kryesor mbrojtjen e tregtisë detare.
Amortizatorët e biçikletës nuk reshtin së uluri e ngrituri. Ka mbaruar asfalti dhe bregdeti gjendet rreth 1 km larg fortesës. Kamionë që vijnë e shkojnë. Disa përshëndesin me bori. Eskavatori i vogël ndalon së punuari. Shoferi e fik për të na dëgjuar. Shpjegon shkurt se po hapin rrugën për në bregdet, “investim i njësisë administrative”. Fshati Vilë-Bashtovë është përfshirë në projektin “100 fshatrat”, me të cilin qeveria shqiptare synon të mbështesë ekonominë jobujqësore, pjesë e një programi 4 vjeçar.
Bregdeti i virgjër është mbuluar nga një “shtresë e lehtë” mbetjesh urbane. Mbi kokën tonë bën hije një tabelë e lartë, që informon për punimet e ngritjes së një impianti për pastrimin e grykëderdhjes së lumit Shkumbin. Kalaja me ndërthurje të stilit të arkitekturës veneciane me traditat ndërtimore osmane, nuk është në një fushë në mes të hiçit!!!
Rreth 4 km në veri të fshatit kalon lumi Shkumbin, duke u derdhur në Adriatik. Gjatë mesjetës zona ishte e njohur si një port lumor në Shkumbin, qendër e tregtimit të drithrave. Pas pyllit me dafina, shtrihet Divjaka, e në perëndim plazhi i Spilles. Në librin “rrugët dhe urat e vjetra në Shqipëri”, të Valter Shtyllës, mësojmë se këtu pranë kalonte rruga antike që lidhte Dyrrahun (Durrësin) me Apolloninë dhe rreth 14 km nga këtu, kalonte rruga “Egnatia”.
Përgjatë verës së vitit që lamë pas, fshatarët shijuan një monument “eksluziv” për ta! Nën lumin Shkumbin fshihet edhe një tjetër Monument Kulture i Kategorisë së Parë, rrënojat e urës romake që lidhte rrugën antike Durrës-Apolloni. Duke soditur mbi lumin Shkumbin dallohen tratat e peshkimit, shtëpizat prej druri të peshkatarëve dhe rosat që lahen aty pranë.
ballone ne kalane e Bashtoves – Evente turistike po ndodhin duke pasur si kryeqender Keshtjellen e Bashtoves duke krijuar kuriozitet me historine dhe ne te njejten kohe duke eksploruar monumentin dh zonen perqark qe mbart me vete bregdetin freskues dhe natyren shplodhese.Kalaja bashtoves filma te rinj adi brika L brika – Duket se filma te rinj po krijohen duke pasur si ambjent pikerisht Keshtjellen e Bashtoves. Duke i hedhur nje sy imazhit me lart, veme re nje skene rurale qe na con ne histori, dikur qe perdoreshin gjera primitive per te zgjidhur nevojat e ndryshme te jeteses se asaj kohe. Duke qene pikerisht ajo kohe qe na ka bere edhe ne brez pas brezi te jemi keta qe jemi, me traditat e trasheguara, tregimet, historite, veshtiresite e kaluara etj etj. Urojme qe filma te rinj te mirfillte te prodhohen duke pasur si ambjentim dhe skene pikerisht kalane e Bashtoves. Pasi eshte nje resurse me te vertete e veçante dhe mund te tregoje shume histori imagjinare apo te verteta me skenime te ndryshme te pershtatura.ekskursioniste ne kalane e Bashtoves – Diçka qe ndihmon me te vertete sa u tha me lart, jane pikerisht ekskursionet pasi japin mundesine te kalohet bukur e tashmja dhe krijojne skenime imagjinare apo te verteta per te ardhmen.
Vetem dikush qe e viziton kalane e Bashtoves, ka pikerisht interesimin per te bere diçka te bukur ne te. Ndoshta edhe thjesht nje eksursion shplodhes ne natyre, apo nje mesim pune per pikture(kush e pikturon me bukur), sigurisht qe dikush qe e ka pare, ka nje ide si ta pikturoje, sigurisht qe dikush qe e ka pare ka idene se mund te organizojne nje tjeter piknik me shoqerine etj etj…
Evente te tilla pra jane te nevojshme dhe te domosdoshme per te krijuar turizmin ne Shqiperi, Evente te tilla krijojne levizje, levizja krijon defrim dhe gjithashtu edhe pune per zonen ku ka levizje.
Mos harroni pra edhe kete vere zgjidhni kalane e Bashtoves per te eksploruar natyren por gjithashtu edhe nje kilometer me poshte mund te freskoheni ne det.
Turizmi rural dalengadalë po arrihet dhe po vjen koha që historia të bëhet e tashme. Kjo gjë po ndodh me kalanë e Bashtovës, pasi po bëhet objekt i së tashmes pra po përfshihet në jetën bashkëkohore të zonës përqark dhe po i krijohet ajo njohje që i ka munguar deri tanimë.
Struktura përreth fshatit të Vilë-Bashtovës tashmë ofrojnë pritshmëri me standarte bashkëkohore dhe në të njëjtën kohë tradizionale. Struktura që mund të mirëpresin të rinjtë, të vjetrit por mbi të gjitha familjet, po realizohen pak e nga pak dhe kjo është një e mirë që i shtohet zonës dhe turizmit në përgjithësi.
Duke parë videoklipin e realizuar nga tv klan mbi resortin, vë re diçka që uroj të zgjasë ose të perjetojë natyrshëm edhe me zonën përqark.
Uroj pra të mbijetojë thjeshtësia dhe gjithashtu drejtimi që shfaqet në këtë klip dhe është ai i një strukture të menduar për të pritur kryesisht familje por edhe të rinj e të moshuar , pra një resorti për të kaluar kohën e lirë në një mënyrë të shëndetshme dhe të këndshme.
për të parë edhe ju videon e realizuar nga tv klan mbi resortin pepe’ d’oroklikoni ketu
Bio- Nënkupton historinë…dikur shumë gjëra ishin bio. Lidhja midis njerëzve, miqësia, shoqëria, natyra, përrallat,jeta, puna etj etj.
Lidhja mes njerëzve: dikur lidhja që kishin njerëzit mes tyre ishte BIO kishin besim te miqësia, shoqëria etj…do të thote dikush që edhe dikur ka pasur shumë gjëra jo BIO, dhe ndoshta pjesërisht kanë të drejtë…por dikur ndoshta ishte 90% bio dhe 10% jo bio, kurse në kohën e sotme është komplet e kundërta.
Miqësia ishte me bio dikur, ndoshta edhe per faktin se ishin më afër midis tyre…emigrimi shkatërroi shumë gjëra duke i përshtatur njerëzit me vendin ku ato jetonin duke i modifikuar nga vlerat origjinale që kishin.
Shoqëria dikur ekzistonte, sot për sot duket më shumë si një gënjeshtër madhështore që nuk di a ti besosh apo të bësh sikur i beson.
natyra dikur ofronte shumë gjëra BIO por tani e kanë modifikuar të tërën, aq sa edhe kur shikon diçka me të vertete bio, nuk të vjen të bindesh por të mbetet gjithnjë dyshimi se për shumë motive natyra bio(e pa modifikuar) nuk ekziston më.
Përrallat dikur ti tregonin gjyshërit të krijuara në moment ose edhe kur të tregonin ato përralla që i dinin të gjithë, ishin gjithnjë njëlloj, kurse sot perralla e kësulëkuqes që sheh në televizor nuk thonë më se e vranë ujkun se(animalistët nuk e lejojnë), por këta të fundit harrojnë se ujku hëngri gjyshen dhe e ka hak që ta vrasi gjahtari dhe të shpëtojë situatën….
Jetojmë në një botë ku e drejta tregohet si e shtrembër dhe të shtrembërën përpiqen ta drejtojnë por edhe pse mbetet gjithnjë e shtrembër të mbushin mendjen se ajo është e drejta…sepse e drejta nuk ekziston më dhe asnjë më nuk e din se si është kjo e fundit….
Kjo këngë e Ponit me videoklipin e bërë në një vend historik më ngjalli shumë kujtime të çmueshme sipas deshirës por mbi te gjitha muzika Bio do të mbetet më e bukura edhe pse na pelqen ajo bashkëkohore!
Disa pamje nga lart me drone paraqiten në këtë video.
Tregohet madhështia dhe hijeshia e një monumenti me rëndësi historike por edhe bashkëkohore të kalasë së Bashtovës. Ndonëse historia e lashtë e saj e detajuar është akoma për t’u mësuar, mendohet se ka qenë përdorur për tregëtinë e drithërave me shtetet e tjera. Filmi “Nëntori i dytë” ka xhiruar një pjesë pikërisht te kjo kala, ku ndër pamjet me drone, përfshihet një skenë me pamje të ngjashme(por pa aktorë)
Pozicioni i kalasë së Bashtovës është shumë i favorshëm edhe për turistët si vendas dhe të huaj dhe kryesisht për eksploruesit, pasi përveç kalasë, keni afër edhe bregdetin.
Kjo pra e bën Kështjellën e Bashtovës një vend madhështor për një piknik pranveror/veror me të vërtetë mbresëlënës. Vizitoni këtë kala dhe do ti shtoni një kujtim të bukur jetës suaj!
Një këngë tjetër i shtohet historisë bashkëkohore. Kalaja eBashtovës si një monument kulture po vlerësohet nga vetë populli duke i pëlqyer gjithnjë e më shumë shfaqjet e monumenteve historike nga çdo kënd i Shqipërisë në këngët popullore.
Kjo ndërlidhje kulturore bën mirë të paktën në dy drejtime:
Se përhapet kënga popullore dhe gëzimi popullor, gjithashtu dhe festimi merr pamje shembullore.
Bashkë me këngën i tregohen publikut dhe monumentet e ndryshme Shqiptare që ngjallin kureshtje për vendndodhjen e tyre por edhe për madhështinë që mbartin në arkitekturën e radhë.
Edhe kënga e Irini Qirjako-s dhe Silva Gunbardhi-t jep një kontribut për tu vlerësur në njohjen e turizmit. Në këngën: “Irini Qirjako & Silva Gunbardhi – Kolazh dasme” Shfaqet edhe kalaja e Bashtovës në një pamje videokipi dasmor. Duke treguar hijeshinë e këtij monumenti historik që njihet akoma shumë pak edhe në Shqipëri!
Urojmë që shumë klipe të tjera ti shtohen “historisë bashkëkohore” të kalasë së Bashtovës!
Kalaja e Bashtovësështë një monument kulture që akoma nuk njihet mirë as në Shqipëri. Ndoshta nuk ka arritur akoma të tërheqë vëmendjen sa duhet.
Kalaja perveç hijeshisë së saj si një ndërtim i lashtë, ka të bukur edhe pozicionin ku ndodhet.
Gjendet midis Divjakës dhe Spillesë as më shumë se një kilometër nga bregdeti. Ndodhet në një fushë dhe brenda saj ka hapësirë për piknike dhe shfaqje të ndryshme që mund të zhvillohen.
Mbi të gjitha Kalaja e Bashtovës shfaqet edhe në filmin artistik Shqiptar “Nëntori i dytë“. Pikërisht pak ditë na ndajnë nga dita e pavarësisë. I veçantë është fakti se filmi në fjalë tregon pikërisht kalimin e Ismail Qemalit nga kjo kala për të shkuar më pas në Vlorë.
Do të ishte bukur sikur këto monumente historike të kishin vëmendjen e duhur dhe të trajtoheshin me po aq respekt për të krijuar diçka duke u bazuar tek historia por njëkohësisht për njohjen e turizmit në këto monumente.
Natyra tërheq jo pak turistë anembanë botës, pse të mos i krijojmë dhe këtij monumenti kaq madhështorm, një naturë relaksuese përreth?!!
Një hap i mirë do ishte të mbilleshin pemë në rrugët që të shpien te kalaja. Imazhi në vijim është një shembull për hapin e duhur në vlerësimin e drejtë të Kalasë së Bashtovës.
kalaja bashtoves nentori i dyte rruga
Duke e lidhur këtë rrugë të realizueshme me filmin e lartpërmendur do të ishte me vënd që rruga me pemë që do të realizohej, të quhej pikërisht rruga “Nëntori i dytë” për ta lidhur me historinë dhe për të bërë të mundur që kështjella të njihet në mbarë vendin por edhe kudo në botë, pasi janë të shumtë dhe turistët e huaj që kërkojnë më shumë informacione dhe ata që e kanë vizituar shprehen se do të donin që të kishin mundësinë të shihnin ndonjë shfaqje, spektakël në këtë kështjellë.
Duke u bazuar edhe tek titulli, do të ishte mirë, pse jo sikur të shfaqej pikërisht edhe në Kalanë e Bashtovës filmi “Nëntori i dytë” me rastin e ditës së pavarësisë!
